O projekcie
Celem projektu jest zwiększenie dostępności do niematerialnego i materialnego dziedzictwa kulturowego. Dzięki międzyinstytucjonalnej współpracy stało się możliwe zaprezentowanie w jednym miejscu kolekcji pereborów z powiatów bialskiego, włodawskiego i parczewskiego, rozproszonych w wielu polskich muzeach. Projekt kładzie szczególny nacisk na dostępność i wykorzystanie wzorów w celu praktykowania oraz upowszechniania tej umiejętności, dlatego założono rozpisanie znacznej części wzorów z możliwością ich pobrania i wykorzystania do celów twórczych, naukowych oraz edukacyjnych.
O pereborach
Perebor to ornament tkacki wykonany techniką wybierania, w układzie pasowym na gładkim płótnie. Służył do ozdabiania ręczników, koszul, spódnic i fartuszków. Technika wybierania jest związana z osadnictwem ruskim i pokrywa się z zasięgiem stroju podlaskiego nadbużańskiego oraz włodawskiego, obejmującego powiaty bialski, włodawski i parczewski.
Ratyfikowana przez Polskę Konwencja UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego z 2003 roku zobowiązuje Państwa-Strony do inwentaryzacji przejawów tego dziedzictwa znajdujących się na ich terytorium, zgodnie z zaleceniami i standardami Konwencji. Krajowa lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego ma charakter informacyjny i stanowi realizację tego wymogu, dokumentując żywe niematerialne dziedzictwo naszego kraju. Perebory zostały wpisane na tę listę w 2016 roku.
O organizatorze
Muzeum Południowego Podlasia w Białej Podlaskiej mieści się w obiektach dawnej magnackiej rezydencji Radziwiłłów nieświeskich. Rezydencja ta była jedną z najwybitniejszych realizacji architektonicznych XVII wieku na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego. Do głównych zadań Muzeum należy gromadzenie i trwała ochrona dóbr kultury oraz dziedzictwa kulturowego ludzkości o charakterze materialnym i niematerialnym. Muzeum zajmuje się także upowszechnianiem wiedzy o wartościach i treściach zgromadzonych zbiorów, ich dokumentowaniem, udostępnianiem oraz umożliwianiem korzystania z nich.
Zbiory muzealne są gromadzone w pięciu działach merytorycznych: historii, sztuki, numizmatyki, etnografii oraz archeologii. Wśród wyróżniających się kolekcji znajdują się tematyczna kolekcja malarstwa polskiego „Konie, jeźdźcy, zaprzęgi w malarstwie polskim XIX i XX wieku”, jedna z największych w Polsce kolekcji ikon rosyjskich z XVII–XIX wieku, a także spuścizna dorobku twórczego znanego malarza nieprofesjonalnego z Dąbrowicy Małej – Bazylego Albiczuka.
O patronach
Projekt został objęty patronatem Narodowego Instytutu Dziedzictwa oraz Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego.
O partnerach
Dzięki współpracy z polskimi instytucjami muzealnymi, posiadających w swoich zbiorach perebory, obiekty te mogą zostać zdigitalizowane i udostępnione w jednym miejscu. Do wspólnego projektu przystąpiły: Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi oraz Muzeum – Zespół Synagogalny we Włodawie. Wkrótce dołączą kolejne muzea.
Rysunki wzorów pereborów wykonano we współpracy z Agnieszką Demidowicz i Renatą Rudawską z Gminnego Ośrodka Kultury w Białej Podlaskiej oraz z Magdaleną Kozioł.
Prawa autorskie
Zdigitalizowane perebory oraz rysunki rozpisanych wzorów są dostępne dla podmiotów zewnętrznych na potrzeby użytku o charakterze niekomercyjnym, na warunkach nie bardziej korzystnych niż wynikających z licencji Creative Commons 4.0, zaś użytek o charakterze komercyjnym wymaga każdorazowej pisemnej zgody ze strony Instytucji partnerskiej – właściciela obiektu.